Nickerie.Net, zondag 24 januari 2016

Valutacrisis? Tijd om in de spiegel te kijken

BESCHOUWING - In de afgelopen 35 jaar heeft Suriname vaker met valutaschaarste geworsteld. Bij elke valutacrisis worden er open deuren ingetrapt door politici die luidkeels roepen: ‘Het leven wordt duurder en het volk pinaart’. Een nadere analyse wijst uit dat de gevreesde valutaschaarste slechts een valutapokerspel is, waar blijkbaar ‘iedereen’ zijn slag kan slaan, als men tenminste geld heeft.

ARMEN ZIJN NIET welkom aan deze pokertafel die lucratief uitbetaalt wanneer het land minder valuta binnenhaalt uit de verkoop van zijn rijkdommen zoals goud, olie, hout, vis, rijst en bacoven aan het buitenland. De genodigden bij dit goktafereel zijn gebaat bij het opzwepen van de massa loontrekkers, werklozen en gepensioneerden met herinneringen aan nachtmerries van hyperinflatie uit het verleden. Het bloeddorstige doel van de 'speculanten', zoals de blijkbaar onvindbare spoken genoemd worden, is om het vertrouwen te schaden in de Surinaamse Dollar (SRD), waar het gros van de samenleving van afhankelijk is. Hierdoor stijgt de prijs van valuta en dit leidt tot rinkelende kassa's voor de gokkers die slim waren om buitenlandse courant op te slaan toen die goedkoop was.

De speculanten die valuta hoog inkopen, hopen dat de prijs nog verder stijgt om winst te maken. "Ik kan u brengen naar handelaren en cambio's die tonnen aan US dollars en euro's opgepot hebben achter goedbeveiligde deuren. Het wachten voor hen is op de hoogste bieders", wordt de krant voorgehouden door een tengere, jonge en opkomende geldwisselaar, die zijn graantje meepikt buiten kantoortijden van zijn cambio-werkgever.

Het is verre van de bedoeling om ondernemers en handelaren te criminaliseren in de ogen van de massa, à la de jaren tachtig en negentig. De samenleving is tegenwoordig sterker en mag trots zijn op wapenfeiten zoals de eigen Staatsolie en grote buitenlandse goudinvesteerders. Daarnaast is de capaciteit om te produceren getoond met recordexporten in bacove en hout. In 2014 heeft ook een recordaantal toeristen het land bezocht. Maar het kan allemaal veel beter.

Hard werken utopisch

'De beste oplossing is dat wij harder werken om meer te exporteren voor meer valuta-inkomsten en meer toeristen en investeerders aantrekken'

HET PROBLEEM IS dat Suriname niet genoeg van deze goede dingen doet om valutaspeculatie de pas af te snijden. "De beste oplossing is dat wij als Surinamers de krachten bundelen en harder werken om meer te exporteren voor meer valuta- inkomsten, en om steeds meer toeristen en investeerders aan te trekken", onderstreept Surinames gewezen OAS-ambassadeur Albert Ramdin. De technocraat heeft een reeks van landen in de Amerika's uit economische dalen zien klimmen met deze bewezen formule. Helaas zijn deze wijze woorden, in Suriname, nog utopisch denken vanwege de 'snel nyan'-mentaliteit die alle lagen van de samenleving in haar greep heeft.

Twee feiten staan onomstotelijk vast: er is geen tekort aan valuta in Suriname, en iedereen die kan, speculeert. "Als een gewone burger bij mij binnenstapt met 100 euro aan steun die hij van familie uit Nederland kreeg, wil hij geen zaken met mij doen tegen de officiële koers. Hij loopt anders naar de Chinese winkel hiernaast om te onderhandelen voor een hoger bod", illustreert Remi Bhailal, voorzitter van de Vereniging van Cambiohouders (VvC).

Speculant in de spiegel

'Speculanten bezitten veel vrij en ongebonden kapitaal, zijn grondbezitters, vastgoedhandelaren, marktverkopers, taxihouders, medici en juristen'

HET BEELD IN Brazilië is volgens hem totaal anders. Daar riskeren zulke potentiële burger- en winkelspeculanten hoge boetes en zelfs gevangenneming, en daarom beginnen ze er liever niet aan. Maar het aanpakken van de kleine man is niet zaligmakend, gezien het feit dat ook bij de zuiderburen het geldverkeer vastzit omdat men niet genoeg valuta uit het buitenland binnenhaalt. Royce Jie Foeng Sang, een veteraan met ruim twintig jaren ervaring in de valutabusiness, weet van waar zwaardere schokgolven komen: mensen met extra geld op zak die voor een 'snel nyan' gaan aan de valuta-goktafel. Zij negeren het alternatief om duurzaam te investeren.

"Speculanten zijn altijd bezitters van veel vrij en ongebonden kapitaal, soms op de bank. Zij zijn vaak gewezen ondernemers, grootgrondbezitters, vastgoedhandelaren, zelfstandigen zoals marktverkopers en taxihouders, maar ook notabelen zoals medici en juristen", laat hij optekenen. Dan komt de overheid kijken die volgens critici met geld smijt. Het frappante is dat de critici onderverdeeld zijn in degenen die wel van de 'gulle' overheid profiteren en degenen die niets opstrijken, afhankelijk van hun politieke kleur.

"Toen de regering geen van haar schuldeisers betaalde vanaf eind 2014 tot na de verkiezingen, bleven de koersen stabiel rond de SRD 3.40 per dollar. Maar de overheid heeft intussen SRD 800 miljoen aan achterstallige betalingen vanaf augustus ingelopen. De aannemers en dienstverleners die ontvangen, kopen valuta tegen elke prijs op", schetst de VvC-voorzitter de oorzaak van de huidige valuta- onrust.

Huilende derde

DE HUILENDE DERDE blijft de loontrekker, AOV-er en de bijstandsbehoeftige. In tegenstelling tot handelaren die met een stift hun prijzen verdubbelen als partij van het goktafereel, ziet de kleine man zijn loon of uitkering in waarde wegsmelten. Een parlementariër die maandelijks SRD 9.000 netto verdient, zal niet kunnen voelen hoe pijnlijk het is voor een alleenstaande moeder om met SRD 1.500 maandelijks rond te komen. Dit is de prijs van corruptie, niet zoals bedoeld door Surinaamse politici: 'jouw mensen krijgen en wij niet'. Of: 'jullie hebben veel meer dan ons gestolen'. Corruptie bij opeenvolgende regeringen die weigeren om illegaal verdiend geld - zoals holle overheidsprojecten, drugshandel en de smokkel van goederen en mensen - te bestrijden. 

Dit artikel is verschenen in de krant van 21 januari

WWW.NICKERIE.NET

Email: info@nickerie.net

Designed by Galactica's Graphics